Berekning og fordeling av konsesjonskraft
Målet med dette punktet er å vise kort og på forsøksvis enkel måte korleis konsesjonskraft blir berekna og fordelt mellom kommunar. Vi viser til rekneark under som viser utrekning av kraftauke og konsesjonskraft og fordelinga mellom magasinkommune, fallkommune og kraftverkskommune.
Reglane for berekning og fordeling av konsesjonskraft finn vi i diverse rundskriv frå NVE og OED. Dei viktigaste og mest brukte er fylgjande:
- NVE Faktaark 1/2004 Konsesjonsavgifter og konsesjonskraft (PDF, 5MB)
- OED 7/4 2003 Retningslinjer for utregning av OED-prisen (PDF, 657KB)
Utrekningsmetodikk
Konsesjonskraft vert fastsett i kWh med grunnlag i ei teoretisk utrekning av naturhestekrefter som er ulik i vassdragsreguleringslova og i vannfallrettighetslova. NVE bruker historiske tal for målt tilsig på fastsatte målepunkt for å rekne ut konsesjonskrafta, og for tida er det tilsigsserie 1961-1990 som vert nytta.
Fordeling av konsesjonskraft
Kraftauke etter vassdragsreguleringslova er standard utrekning i alle utbyggingssaker heimla i vassdragsreguleringslova. I kraftutbyggingssaker heimla heilt eller delvis i vannfallrettighetslova vert det gjort ei «brutto» utrekning som fører til meir konsesjonskraft ( og konsesjonsavgifter) til kraftverkskommunen/fallkommunen. Magasinkommunens konsesjonskraftvolum er ikkje berørd av denne utrekninga.
Kraftaukeutrekninga i medhald av vassdragsreguleringslova går då til frådrag i brutto utrekninga og ein står att med ei fordeling av konsesjonskraft i medhald av vassdragsreguleringslova og eit netto ervervstillegg som fordelast etter reglane i vannfallrettighetslova.
Dersom det vert gjeve reguleringskonsesjonar som påverkar eit eksisterande kraftverk med ervervskonsesjon, vert det rekna ut kvantum basert på tilleggsreguleringa utan frådrag i tidlegare utrekning av ervervstillegget.
- Døme 1: Iveland kraftverk
Kraftverket utnyttar berre reguleringskonsesjonar. Kraftverket ligg i Iveland kommune og avgjev til saman 20,971 GWh med følgjande fordeling:
- Døme 2: Hekni kraftverk
Det vart gjeve ein ervervskonsesjon i 1989 i samband med utbygginga- dette fører til at total kraftauke vert 7,7 GWh høgare enn det som er heimla i konsesjonen etter vassdragsreguleringslova- dette utgjer ein auke på ca 20%. Dette gjer og at 2 GWh konsesjonskraft som skriv seg frå konsesjonar gjevne før 10/4 1959 ikkje skal leverast til sjølvkost, men til OED-pris.Samla konsesjonskraft frå Hekni kraftverk er av NVE fastsett til 18,159 GWh.
- Døme 3: Hunsfoss Kraftverk
Det vart gjeve ein ervervskonsesjon i 1986 i samband med eigarskifte. I 2003 vart det rekna ut eit samla volum konsesjonskraft på 9,9 GWh. Av dette er 4,1 GWh ervervstillegg-eller ein auke på om lag 69%. Dette tillegget går til kraftverkskommunen og fallkommunen; i dette høvet Vennesla kommune. Ein ervervskonsesjon/konsesjon etter vannfallrettighetslova vert i konsesjonskraft- og konsesjonsavgiftssamanheng relativt sett meir verdfull jo lenger ned i vassdraget gjeldande kraftverk ligg.
Fordeling mellom kommunar og fylkeskommunar
Dersom det ikkje er inngått privatrettslege avtaler mellom kommunar og fylkeskommunen om ei særskilt fordeling, vert volumet avgrensa av formuleringa i konsesjonskraftvilkåra: «Avståelse og fordeling avgjøres av NVE med grunnlag i kommunenes behov til den alminnelige elektrisitetsforsyning.»